Kopen

Als je overweegt een speed pedelec te gaan kopen, vind je hier een aankoophulp. De aanschaf van een speed pedelec is een flinke investering. Het is geen nieuwe bank waar alleen op hoeft te zitten en naar te kijken. Op uitzonderingen na, zal het waarschijnlijk jouw dagelijks vervoermiddel worden om bijvoorbeeld mee naar je werk te rijden. Dat betekent dat de fiets niet alleen technisch goed moet zijn, maar je wilt ook lekker fietsen op een manier die bij je past. Speed pedelecs verschillen in rijgedrag en karakter. Daarnaast moet je rekening houden hoeveel afstand je wilt afleggen en of je kan of wilt opladen op je werk etc. Kortom hier gaan we je alles vertellen over waar je rekening mee moet houden als je overweegt speedpedelec te gaan rijden en daarna hoe je er eentje moet uitkiezen waar je echt plezier aan gaat beleven.

Een e-bike of speedpedelec?

We gaan er even vanuit dat je een fiets wilt met trapondersteuning. Maar is het nu verstandig om meteen zo’n snelle (duurdere) speedpedelec aan te schaffen? Dat heeft met een hele hoop dingen te maken, maar natuurlijk ook jouw persoonlijke voorkeur en smaak. Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen een e-bike en speedpedelec?

Hoe ga ik fietsen?

Een speed pedelec is een fiets waarbij het veel meer dan bij een gewone e-bike van belang is om goed na te denken hoe je straks gaat fietsen. Als je straks een proefrit gaat maken, is het goed een route te rijden die ‘lijkt’ op jouw toekomstige reguliere gebruik. Daarbij moet je aan de volgende aspecten denken:

• Afstand: hoeveel ga je elke dag fietsen en wat is je enkele reis. Dat bepaalt voor een belangrijk deel de omvang van de accu (uitgedrukt in Wh). Belangrijk daarbij is of je in staat bent om b.v. op je werk de accu op te laden. En of je dat handig vindt. Sommigen kopen een 2e lader en stationeren die op het werk. Dat voorkomt extra gesleep met de lader. Anderen nemen de standaard lader gewoon mee. Een grote accu is natuurlijk duurder, maar daardoor het kan zijn dat je de hele reis heen en terug met één acculading kan doen. Een extra grote accu is meestal veel duurder dan een extra lader. Denk erom dat de grote van een batterij niets zegt over de actieradius. Die hangt namelijk ook af van het verbruik van de motor.
• Soort route: wat voor wegen ga rijden? Rijd je veel in de stad, dan hangt het ervan af of je echt hard kan rijden. Drukte, zijstraten en verkeerslichten halen de snelheid eruit. Dat spaart de batterij. Maar er is nog een nadeel aan het stedelijk traject. Waarschijnlijk zal je relatief vaak moeten stoppen en starten (o.a. voor verkeerslichten). Daardoor zal je fiets meer stroom verbruiken dan in het buitengebied, waarbij je een constantere snelheid over langere afstanden fietst. En steden zijn er in soorten. De binnenstad van Amsterdam of Utrecht is heel iets anders dan Amersfoort of Hilversum.
• Jouw route: stippel een aantal routes uit van huis naar werk. Bedenk wat alternatieven. Voor de variatie, maar ook voor de tijd van de dag. In de ochtendspits met veel verkeer en andere fietsers, maak je misschien andere keuzes dan in de avondspits, als er weinig scholieren onderweg zijn. Houd er rekening mee dat je soms op de rijbaan moet rijden als er een (voor jouw verboden) verplicht fietspad is. Soms is dat prettig, soms juist lastig.
• Stijl: elke fiets is anders. Er zijn sportieve fietsen en stadsfietsen. Sportief wil niet altijd zeggen snel. Er zit nogal wat verschil tussen diverse merken speedpedelecs en vooral de aandrijving en de snelheid die je daarmee kan rijden. Een fiets kan heel sportief zijn, maar met een kleine actieradius heb je daar misschien niets aan.

Plaats op de weg

Voordat je een speed pedelec gaat kopen moet je je goed bewust zijn van de spelregels (lees: verkeersregels). Een speedpedelec is in Nederland en België gekentekend als een brommer. Dat betekent dat je niet meer op (onverplichte) fietspaden mag rijden (NL: borden G11 en G13). De boete daarvoor bedraagt in Nederland € 95 (2019, excl. administratiekosten). Dat velen dat gewoon wel doen komt omdat het rijden op sommige wegen tussen het autoverkeer als onveilig wordt ervaren. Hierin moet je je eigen keuze maken.

Als je op de rijbaan rijd moet je goed kunnen meekomen met het autoverkeer. Op de wat kleinere wegen is dan een snelheid van 40 km/h of meer wel noodzakelijk. Dat betekent dat je, afhankelijk van de kracht van je motor, goed tot stevig moet doortrappen. Wil of kan je dat niet, dan zal je naar het fietspad terug willen. Je zal dan je snelheid moeten aanpassen en blijft een risico op een boete lopen. De kans daarop moet je zelf inschatten. Een flink aantal speed pedelecs rijden met snelheden van 30-35 km/h bijna altijd op het fietspad. Een enkeling krijgt daarvoor een boete.

Omgekeerd is het soms juist prettig niet op een smal druk fietspad te hoeven rijden. Op de rijbaan heb je de ruimte en kan je lekker snel doorrijden (mits geen filevorming door auto’s).

Het is verstandig om deze aspecten mee te nemen bij het uitzetten van je routes (zie hierboven).

Een proefrit maken

Dit is het allerbelangrijkste moment voor je tot aankoop overgaat. Waar moet je op letten:

• Afstand: een proefrit moet minstens 15 km in beslag nemen, maar liever 25 of meer. Je rijd lange afstanden, dus moet je dat ook met een proefrit doen. Een fietsenhandel die je een blokje om laat rijden, wens je een mooie dag en gaat snel op zoek naar een ander.
• Route: omdat je al bedacht had hoe jouw routes eruit zouden kunnen zien, ga je dat ook met de proefrit doen. Mooiste is natuurlijk als je bijna ‘je eigen route’ kan rijden, anders zoek je iets vergelijkbaars uit. Dus niet lekker door de weilanden gaan rijden, als je de helft van de tijd in de stad moet rijden etc.
• Het “wow-effect”: dit is je grootste valkuil, áls je nog nooit op een speed pedelec hebt gereden! De eerste keer op een speedpedelec geeft een “wow-ervaring”: zo makkelijk snel fietsen tot meer dan 40 km/h. Je vergeet meteen dat je nog overwoog een ‘gewone’ e-bike te kopen. Mogelijk gevolg is dat je spontaan verliefd wordt op die ene fiets en daarmee alles vergeet: batterij, motor, actieradius, rijstijl etc., kortom alles waarvoor het belangrijk is om juist ook naar andere modellen en merken te kijken.
• Actieradius: dit is één van de belangrijkste aspecten voor je aanschaf, tenzij je van plan bent structureel ritten van niet meer dan 20 km enkele reis te maken. Je kan nog zoveel verhalen vinden op Facebook of Internet, maar er is geen recept voor de actieradius van de fiets van jouw keuze voor jouw routepatroon. Hoe je de actieradius van de fiets kan testen, vind je hieronder in een apart hoofdstukje.
• Kleding: trek de kleding aan waarin je ook verwacht naar je werk te gaan fietsen.
• Gevaar: maak je voor het eerst een rit op een speed pedelec, probeer dan zoveel mogelijk lekker door te rijden, zoals je straks ook zou doen. Maar let op: het fietsen op zo’n snelle fiets is wennen en de risico’s zijn groot als je niet oplet en niet tijdig anticipeert. Fiets vooral defensief.

Actieradius bepalen

Je actieradius is belangrijk om te bepalen en hangt af van veel factoren: motor, accu, rijstijl, route, hoogteverschillen, temperatuur en windrichting en -kracht. Houd er ook rekening mee dat een fiets diverse instellingen kan hebben, anders dan het standaard ondersteuningsniveau. Bijvoorbeeld acceleratie, reactiesnelheid, remkracht en snelheid. Laat de fietsenhandelaar de meest realistische instelling kiezen. Hieronder volgt een eenvoudig receptje om bij een proefrit de actieradius te bepalen.

• Noteer bij vertrek de accustatus (%) en noteer de kilometerstand.
• Liefst start je bij 100%, maar dat is niet persé nodig.
• Tijdens je rit is het handig, maar niet noodzakelijk om tussentijds ook af en toe de accustatus en de kilometerstand te noteren (b.v. op de helft).
• Na afloop neem het verschil in accustatus % (A) en de gereden afstand (S).
• Reken nu het aantal kilometers per % accuverbruik uit: S/A.
• De maximale actieradius (Amax) is nu Amax = 100 * S/A.

Voorbeeld: je start met een accu op 93% en rijdt 27,3 km. De accu staat bij aankomst op 29%. De maximale actieradius onder de gereden omstandigheden is dan:

Amax = 100 * 27,3/(93-29) = 42,6 km

Maar let op: reken je niet rijk. De meeste speed pedelecs zullen voorkomen dat je de accu helemaal leeg rijd (diepontlading). Daardoor zullen ze bijvoorbeeld op de laatste 10% de snelheid terugnemen. Je komt dan nog wel thuis, maar niet op volle snelheid. En dat kán erg vervelend zijn, als je bijvoorbeeld de laatste kilometers in de stad op de rijbaan moet afleggen. In werkelijkheid is in dit voorbeeld de actieradius dus minder:

Amax’ = 42,6 – 4,2 = 38,4 km

Maar het wordt nog minder. Dat heeft ermee te maken dat de batterij langzamerhand slechter gaat worden. Elke accu gaat maar een aantal laadcycli mee. Als de batterij over dat maximum heen is, wordt hij echt heel slecht. Hoe de fiets daarop reageert kan per merk verschillen. Er is geen regel voor het aantal laadcycli te geven, maar houd als vuistregel 800-1000 aan. In dit voorbeeld staat een volledig ontladen batterij voor 42,6 km. Dat betekent dus dat je deze batterij na ca. 35.000 km moet vervangen en mogelijk nog eerder. Als een batterij heel slecht gaat worden loopt de opgeslagen energie terug naar misschien wel 60%. Houd er dus rekening mee dat jouw batterij op het eind een kleinere actieradius ondersteunt. In dit voorbeeld: rijd je woon-werk 15 km en laad je niet op je werk op dat gaat alles prima. Maar na b.v. 25.000 km zit je misschien nog op 70%: 29,8 km. Dat wordt erg krap. In de winter of met tegenwind zal je dan een lader mee moeten nemen.

Middenmotor of achterwielmotor

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: uit de vele reacties op onze Facebook site maken wij op dat de huidige stand van zaken is dat speed pedelecs met achterwielmotoren in het algemeen de 45 km/uur makkelijker halen dan modellen met middenmotoren. Vind je het dus van belang dat je relatief makkelijk boven de 40 km/uur kan rijden, uiteraard met en afhankelijk van jouw eigen trapondersteuning, dan is de keuze voor een achterwielmotor meer voor de hand liggend.

Daarnaast ’trekken’ middenmotoren voortdurend aan de ketting en zul je daardoor meer slijtage en onderhoudskosten daarop ondervinden. Een oplossing daarvoor is om te kiezen voor een fiets met riemoverbrenging (‘belt’).

Uiteindelijk is alles een persoonlijke keuze en daarom is het dringend aan te raden eerst proefritten te maken (zie elders).